El Kaslarını Geliştirmek İçin

Troia serüveni

Çocuklar için çok özel bir çalışmanın haberini paylaşmak istiyorum👏👏👏👏

Serpil Ural ve Ebru Aktan Acar bu projenin doğuşunu ve gelişimini şöyle açıklıyorlar:

Her şey Çanakkale ve o yörede oturan küçük çocukların kocaman bir tahta at görerek büyüyecek oldukları düşüncesiyle başladı. Bu tahta At’la ilgili küçük çocuklardan gelecek soruları yanıtlamak, At’ı onlara tanıtmak, ardındaki ünlü Troia Destanı’nı anlatmak gerekir diyerek yola çıktık.

 

Troia Destanı’ndaki krallar, prensler, kraliçeler masallara alışık çocuklar için yabancı değil. Fakat, ya o aldatmalar, şiddet, öldürmeler, yağmalamalar? Çocukların dünyasını bunlarla kirletmenin, ruhsal gelişimlerini sarsmanın, bir dolu yabancı isimle akıllarını karıştırmanın ve henüz kavrayamayacakları bilgilerle onları şaşkına çevirmenin doğru olmadığını da biliyorduk.

 

Bunun için Troia Destanı’nı okul öncesi dönem çocuklarının gelişim düzeyine en uygun, en doğru şekilde anlatabilmek amacıyla Troia Projesi’ni geliştirdik. Proje, 2008-2009 Eğitim- Öğretim yılı süresince Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Çocuklar Evi’nde eğitim gören çocuklar öğretmenleri ve aileleri eşliğinde uygulandı.

Proje kapsamında yazılan beş kitabın metinleri, Çocuklar Evi’nin yanı sıra farklı sosyo-ekonomik ve kültürel düzeydeki çocukların devam ettikleri farklı eğitim ortamlarında da paylaşıldı. Kitapların her birinde yer alan yeni kavramlar, pekiştirici etkinliklerle desteklendi. Ardından çocuklardan ve öğretmenlerinden alınan dönütler doğrultusunda kitap metinleri yeniden gözden geçirildi.

 

Daha sonra, Proje’ye katılan çocuklar Troia Kazı Alanı’na götürüldü. Bu geziden edindikleri izlenimlere, kendilerine okunan kitap metinlerinden öğrendiklerini de ekleyerek resimler yaptılar. Çocukların özgün yorumlarını katarak anlattıkları Troia Destanı’nı öğretmenleri kaleme aldı. Yaptıkları resimler ve anlattıklarıyla oluşturulan kitaplar, 10 Ağustos 2009’da Çanakkale Belediyesi 46. Troia Festivali’nin açılış gününde Çanakkale Troia Tübingen Vakfı M. Osman Korfmann Kütüphanesi’nde sergilendi.

 

Bunca emekten sonra,  onca çocuğun, öğretmenin, uzmanın, ailenin ve bir çocuk kitapları yazarının ortak çalışmasına kalıcılık kazandırmak istedik. Bundan sonraki kuşaklar da, coğrafyamızda önemli bir yeri olan Troia’nın geçmişiyle daha küçük bir çocukken tanışsın istedik. Elinizdeki kitaplar bunun için resimlenip yayınlandı.

Projede emeği geçen tüm miniklerimize (2008-2009 öğretim yılındakiler şuanda 9-11 yaşlarındalar: ), ailelerine, eğitmenlerimize, kısmı zamanlı öğrencilerimize, destek olan tüm eş, dost ve akademisyen meslektaşlarımıza sonsuz teşekkürlerimizle....

 

Dileriz bu kitaplar öncelikle Çanakkale ve yöresinde yaşayan ve / ya da Troia alanını ziyaret eden küçük çocukları dünyaca ünlü bu destanla buluştursun. Çevrelerine daha bilerek ve daha ilgilenerek bakmalarını sağlasın. Dahası, geleceğin genç akademisyenlerine, bu yörede Troia’dan Gelibolu’ya uzanan tarihi araştırmak için ilk esin kaynağı olsun. Barış kültürü, şiddetsiz iletişim ve farklılıklara saygı konuları üzerinde düşündürsün…

Serpil Ural-Ebru Aktan Acar

Bayram Oyuncağı: Hafıza Kartları

😊

Diş Sağılığı İçin: Mutlu Diş ve Üzgün Diş

Mondrian çalışmalarını öneririm

Mondrian çalışmalarını öneririm!

Sevgiler,

Gülçin KARADENİZ

Rakamları Tanımayı Ve Yazım Yönlerini Öğrenenler İçin Keyifli Bir Oyun

Hava güzel ama dışarı çıkamayanlar varsa evdeki kartonları birleştirerek bu oyuncağı hazırlayabilirler.

 

• Önce kartonları yan yana koyarak bantla yapıştırın.
• Sonra kapıları kesin.
• Kestiğin kapıların üzerine rakamları yazın.
• Çocuğunuzla oyunun kurallarını oluşturun (kim önce başlayacak, kaç kere oynayacaksınız ya da ne kadar süre ile örn: haberler başlayana dek ya da yemeğe dek, sonra bu oyuncağı kim toplayacak, nereye kaldıracak vb.).
• İlk olarak sıra ile topu istediğiniz kapıdan atın. Atarken hedefiniz olan rakamı tekrar edin ki çocuk da dikkatini o rakama versin.
• Sıranızı ona vermeyin, sıra beklemeyi öğrenmesi gerektiğini unutmayın!
• Sonra bu oyuna farklı ne ekleyebileceğinizi düşünün (mesela zar :) Zarda kaç gelirse o rakamın olduğu kapıdan atalım şeklinde...).
• Oyunun kurallarını yeni nesne ile yeniden oluşturarak oynayın :)

İyi eğlenceler :)

 

Gülçin KARADENİZ

 

 

Rüzgar Gülleri

Anneler Gününe Özel

Konumuz Çocuk Hakları

Etkinlik Adı: Tüm Çocukların Hakkı Vardır

 

 

Yukarıdaki resim çocuklara gösterilir mavi evde yaşayan çocukla pembe evde yaşayan çocukların hakları aynı mı (tek tek çocuk hakları maddeleri üzerinden gidilerek) tartışılır.

 

Ways to help children cope with their fears

1) Accept and respect childrenʼs fears. Fears are real to children, so donʼt laugh or say their fears are not real. Children will grow out of most fears. First, they need to learn skills to deal with fears. These skills will help them for the rest of their life. Take time to teach coping skills.
2) Spend extra time with your children when they seem to be afraid. During storms or at bedtime might be times when children need special attention. Combined with fears of the dark, other fears look larger. Bedtime routines like a song or a story can be comforting.
3) Establish a predictable routine. This makes your children feel secure in their world. It helps them to know what to expect.
4) Talk about feeling scared. It is important for children to learn to talk about all of their feelings, including fear. When a child looks as if he is scared, you can say to him, “You are biting your fi ngernails. Does that mean you feel scared?” This helps children to name what they feel. It also helps you learn how each of your children shows their fears. Some children will suck their thumb. Some will fi dget. Some will whine and complain more. When you talk with them about being scared, you are helping them to learn to talk about all of their feelings. If you see your children looking scared,
talking about their feelings gives them a chance to
tell you why they are scared.
5) Use play to talk about fears. It might help to use dolls, puppets, stories, and art to talk about being
afraid. The children could act out their fears; this gives them a sense of control. Ask them to talk about their drawings or other creations.
6) Help children learn about the things that scare them. Knowing how things work and what to expect can make things less scary. Read books about why fi re trucks have sirens, or learn about thunder and lightning. Let your child know that it is okay to be a little afraid of some things — like dogs you donʼt know or strangers who ask you to get in their car.
7) Talk about your fears, too. Children need to know that adults have different kinds of feelings. They need to see how adults deal with feelings like fear. Name your feelings, so children learn to express their feelings with words. Talk about how fear makes you feel in your body to help your child connect physical feelings with their emotions. Tell them what you do to feel better.
8) Recognize courage. Tell your children when you notice them being brave and trying something that scares them. For example you could say, “When we walked by the dog, you didnʼt ask to be picked up, but just held my hand tightly. Good for you, you are getting brave!”
9) Make suggestions for coping with fear. Ask your children what would help them feel less afraid. Talk about how you coped with fears when you were a child. Teaching your child about relaxation breathing can also help. If pictures of bombs and shooting scare your child, limit time watching TV and the news. If your child is scared of the dark, suggest sleeping with the door open. Asking them what will help them teaches them problem-solving skills.


Fear: Blood/ Injury/ Illness/ Doctors
Why is my child afraid: Children know that injuries and sickness do happen. They know they can get hurt. Blood is scary because it is related to pain and because children at some ages are sensitive to body fl uids.
How to cope with this fear: Listen to your childrenʼs fears. Talk to them about safety. Play doctor. Read books about going to the doctor or hospital. Have your children watch you get a blood test done or go to
the dentist.

Books addressing children’s fears:

• Garber, S., Garber, M.D. & Spizman, R.F. (1993). Monsters under the Bed and Other Childhood Fears: Helping Your Child Overcome Anxieties, Fears, and Phobias. New York, NY: Villard Books. (User friendly; easy to read. A great resource. Individual chapters deal with specifi c fears. Practical and concrete suggestions.)
• Greenspan, S. (2002). The Secure Child: Helping Our Children Feel Safe and Confi dent in an Insecure World. Cambridge, MA: Perseus Publishing. (How to help your children feel safe. Academic but practical.)
• Eisenberg, A., Murkoff, H., & Hathaway, S. (1994). What to Expect the Toddler Years. New York, NY: Workman. (Popular book on raising children. Includes basic information on fears and discipline.
• Leach, P. (1997). Your Baby and Child: From Birth to Age Five (3rd ed. revised). New York, NY:
  Knopf. (Comprehensive resource on parenting up to age 5. Includes information on fears and night terrors, discipline and guidance.)

Reference: Goetze, G. (2004). Helping Children Overcome Fears. 1-88. Purdue University Pub, 2-3.

ÖĞRENME KURAMLARI

       

Bilişsel alanda çalışanlardan özür dileyerek lisans yıllarında hazırladığım nostaljik ödevimi paylaşmak istiyorum :)

Öğrenmenin hangi koşullar altında oluşacağını ya da oluşamayacağını, öğrenme kuramları betimlemekte ve açıklamadadır. Bazı psikologlar ve eğitimciler öğrenme kuramlarını iki ana grupta toplamaktadırlar. Bunlar öğrenmeyi, uyarıcı ve tepki arasında kurulan bağla açıklamaya çalışan davranışçı-çağrışımsal kuramlar ve bireyin çevresi hakkındaki bilişleriyle ve bu bilişlerin onun davranışlarını etkileme yollarıyla ilgilenen bilişsel alan kuramlarıdır.

Davranışçı-çağrışım kuramları olarak “Povlov’un Klasik  Koşulama”, “Watson ve Guthrie’nin Bitişiklik Kuramları”, “Thorndike’ın Bağ Kuramı” “Skınner’ın Edimsel Koşulama Kuramı” ve “Hull’un Sistematik Davranış Kuramı” açıklanmıştı.

Öğrenme kuramlarının her biri farklı bir öğrenme türünü en iyi açıkladığından hiçbir öğrenme kuramı bütün öğrenme türlerini ve öğrenmeye ilişkin tüm sorunları açıklamaya ve çözmeye yeterli değildir.Bu nedenle progam geliştirme çalışmaları ve öğretim süreci, öğrenme türüne öğrencilerin özelliklerine ve öğrenilen bilginin türüne, öğrencilerin özelliklerine ve öğrenilen bilginin türüne göre her kuram grubundaki ilkelerden yararlanmak durumundadır.

Bu çalışmada Öğrenme kuramlarından“Povlov’un Klasik  Koşulama”, “Watson ve Guthrie’nin Bitişiklik Kuramları”, “Thorndike’ın Bağlaşımlık Kuramı” üzerinde durulacaktır.

             

KLASİK KOŞULLANMA: Pavlov (1849-1936)

Pavlov 1849'da Rusya 'da doğdu; 1936 yılında öldü. Yaşamının büyük bir bölümünü fizyoloji alanında çalışarak geçirdi. 1904 yılında, sindirim fizyolojisi alanındaki çalışmalarıyla Nobel ödülü aldı. Pavlov klasik koşullama ile ilgili çalışmalarına 50 yaşından sonra başladı

Köpeklerde mide ve tükürük salgılarını çalışması sırasında; köpeğin henüz eti görmeden deneyi yapan kişinin ayak seslerini duyduğunda da aynı güçte salya salgılaması Pavlov’un dikkatini çekmiştir. Bu olaydan sonra Pavlov psişik refleks yada  koşullu refleks adını verdiği bu tepkiyi sistematik olarak incelemiştir.

Koşullama Süreci

Pavlov deneyini sıkı bir şekilde kontrol ettiği laboratuvar ortamında yapmıştır. Köpeği tükürük bezi kanalına ameliyatla bir tüp bağlamış ve ses geçirmez  bir deney hücresine koymuştur.­ Pavlov önce metronomla ses vermiş, köpek bu uyarıcıya sadece başını çevirmiş, kulaklarını dikmiştir. Sesi verdikten hemen sonra et tozu  içeren bir eriyik vermiştir. Ses ile eti birkaç kez ard arda verdikten sonra, sesi tek başına  verdiği durumda da salya tepkisinin meydana geldiğini görmüştür. Bu olayda et, koşulsuz yani doğal uyarıcıdır. Koşulsuz uyarıcı organizma için doğal olan ve tepkiyi otomatik olarak meydana getiren uyarıcıdır. Etin meydana getirdiği salya ise koşulsuz yani doğal tepkidir. Koşulsıız tepki,  koşulsuz uyarıcının organizmada  meydana getirdiği doğal ve otomatik tepkidir. Ses, henüz et ile ilişkilendirilmeden önce, köpek için bir nötr uyarıcıdır. Ses, bir süre sonra et ile birlikte verilip ete gösterilen tepkinin sese de gösterilmesi sağlandıktan sonra, diğer bir deyişle, etin meydana getirdiği etki, ses tarafından paylaşıldıktan sonra; koşullu uyarıcı haline gelir. Başlangıçta nötr bir uyarıcı iken, koşulsuz uyarıcı ile birlikte verilerek koşulsuz uyarıcının meydana getirdiği etkiyi paylaşması sağlandıktan sonra tek başına verildiğinde de organizmada doğal ve otomatik tepkiyi oluşturan uyarıcıya koşullu uyarıcı denir. Köpeğe tek başına ses veri1diğinde, meydana gelen salya salgılama tepkisi koşullu tepkidir. Koşullu tepki; sadece koşullu uyarıcının meydana getirdiği doğal, otomatik tepkidir.

Koşulama süreci aşağıdaki gibi özetlenebilir:

                                      Koşulsuz uyarıcı ___________Koşulsuz tepki 

                                      (et)                                       (salya)

                                   Nötr uyarıcı= zil

                         hemen

Koşullu uyarıcı_______________Koşulsuz uyarıcı _____________Koşulsuz tepki

       (zil)            arkasından       (et)                                       (salya)

                                    Koşullu uyarıcı __________Koşullu tepki

                                   (zil)                                         (salya)

KOŞULLAMA İLKELERİ

Koşullamanın meydana gelmesi ya da önlenmesinde, koşullama sürecinde bazı ilkelere dikkat etmek gerekmektedir. Bunlar, bitişiklik- bilgilendiricilik, pekiştirme, sönme, genelleme ve ayırt etme gibi ilkelerdir.

Bitişiklik

Koşulama sürecinde, koşullu ve koşulsuz uyarıcıların verilme zamanının birbirine yakın olması önem taşımaktadır. Genel olarak, koşullu uyarıcı , koşulsuz uyarıcıdan yarım saniyelik bir süre önce verildiğinde en etkili koşullamanın oluştuğu ileri sürülmektedir.  Koşullu ve koşulsuz uyarıcıların ard arda verilmesi durumuna bitişiklik adı verilmektedir.

Habercilik

Koşulama sürecinde, koşullu ve koşulsuz uyarıcının ne kadar ara ile verilmesine ek olarak koşullu uyarıcının geldiğini ya da sonlandığını haber verici nitelikte sunulması da gereklidir. Rescorla, önce koşullu uyarıcı sonra koşulsuz uyarıcı verildiğinde bunu ileriye doğru koşulama ya da olumlu habercilik olarak adlandırır. Çünkü elektrik şoku  deneyinde, ses hayvana elektrik şokunun geldiğini haber vermekte, hayvanda bundan kurtulmak için engeli daha hızlı atlamaktadır. Koşulsuz uyarıcı uyarıcı önce, kosullsuz uyarıcı sonra verildiğinde ise geriye koşullama ya da olumsuz habercilik adı verilmektedir. Hayvan önce elektrik şokunu alıp arkasından sesi duyduğunda, ses şokun bitmekte olduğunu haber vermektedir. Bu nedenle engeli atlama tepkisi azalmaktadır.

Pekiştirme                                                                      ­

Koşullamanın bir başka ilkesi de pekiştirmedir. Klasik koşullamada pekiştirme, koşulsuz uyarıcının meydana getirdiği etkidir. Koşulsuz uyarıcı pekiştireç rolü görmektedir Pavlov, koşulsuz tepkiyi(salya) meydana getiren koşulsuz uyarıcıya(et) birincil pekiştireç: koşullu tepkiyi(salya) meydana getiren koşullu uyarıcıya(ses) da ikincil pekiştireç adını vermektedir.Klasik koşullamada pekiştireç tepkiye bağlı olarak verilmez. Tepkinin meydana gelmesinden önce sunulur ve tepkiyi doğuran uyarıcıdır.

Sönme

Koşullu uyarıcının tek başına koşullu tepkiyi oluşturamamasına sönme denir. Yani koşullu uyarıcı olan sesi, birincil pekiştireç (aynı zamanda koşulsuz uyarıcı) olan et izlemediği taktirde bir müddet sonra salya miktarı azalmakta ve yok olmaktadır. Hayvan bir müddet dinlendikten sonra tekrar koşullu uyarıcı(ses) tek başına verildiğinde, gecici olarak koşullu tepkinin (salya) meydana geldiğini görürüz. Buna kendiliğinden geri gelme denir.

Genelleme

Koşullamada bir diğer ilke de genellemedir. Organizmanın koşullu uyarıcıya benzer diğer uyarıcılara da aynı tepkide bulunma eğilimine genelleme denir. Genellemenin meydana gelmesinde verilen uyarıcının önceki koşullu uyarıcıya benzerliği önemidir.

Ayırt etme

Genellemenin tersi ayırt etmedir Organizmanın koşullama sürecinde kullanılan koşullu uyarıcıyı diğerlerinden ayırt ederek tepkide bulunma eğilimine  ayırt etme denir. Yani koşullu tepkinin tek bir koşullu uyarıcıya karşı meydana gelmesidir.

 

Birden Fazla Uyarıcıyı Koşullama

Koşullu uyarıcı(ses) ve koşulsuz uyarıcı(et) birçok kez birlikte verilerek koşulsuz uyarıcının meydana getirdiği etkiyi koşullu uyarıcının da oluşturması sağlanır Yani tek başına ses verildiğinde de köpek salya salgılar ha1e gelir. Bundan sonra ikinci bir koşullu uyarıcı koşullama sürecine sokulabilir. Örneğin; ışık(ikinci koşullu uyarıcı) önce, ses (birinci koşullu uyarıcı) sonra olmak koşuluyla birkaç kez ikisi birlikte verildiğinde, daha sonra tek başına ışığın da salya tepkisi meydana getirdiği gözlenmektedir

Gölgeleme

İki koşullu uyarıcı birlikte verildiğinde, koşullama daha çok dikkati çeken koşullu uyarıcıya karşı meydana gelmekte, diğeri ise etkisiz kalmaktadır. Bu duruma gölgeleme adı verilir. Örneğin; ışık ve şiddetli gürültü birlikte koşullu uyarıcı olarak kul1anıldığında, koşullamanın şiddetli gürültüye karşı meydana geldiği, hayvanın zayıf olan uyarıcıya tepkide bulunmadığı gözlemektedir.

Öğrenilmiş Çaresizlik

Seligman, bazı klasik koşullama deneylerini analiz etmiş ve klasik koşullama deneylerinde organizmanın çaresiz olduğunu ve çaresizliği öğrendiğini ileri sürmüştür. Seligman ve Maier yaptıkları deneylerinde köpeklerin, ne yaparlarsa yapsınlar şoktan kurtulmaları mümkün değilse çaresizliği öğrendiklerini ve bunu da tüm istenmeyen durumlara genellediklerini gözlemlemişlerdir. Diğer bir deyişle, organizma ne kadar çaba harcarsa harcasın durumu değiştirmeyeceğini öğrenerek pasif kalmakta ve bu pasifliği de tüm istenmeyen durumlara genellemektedir.

KLASİK KOŞULLAMANIN EĞİTİM AÇISINDAN DOĞURGULARI

Klasik koşulama ilkelerinin, sınıfta öğretme öğrenme ortamında kullanılmasının sınırlı olduğu ileri sürülmekle birlikte, duyuşsal ve duygusal özelliklerin kazandırılmasında önemli rol oynamaktadır.Öğrencilerin duyuşsal ve duygusal özelliklerinin olumlu hale getirilebilmesi için öğretmenler öncelikle çocukların özelliklerini ve özel ihtiyaçlarını tanımalı, onlara karşı duyarlı olmalıdır. Çocukların akademik özgüvenlerini olumlu hale getirmek için onları öğrenilmiş çaresizlikten kurtarıp, başardıklarını göstermek başarıyı tatmalarını sağlamak, klasik koşullama ilkelerinin işe koşulduğu önemli bir durumdur.

Povlov’un klasik koşulama ilkeri ne yazık ki eğitimden çok beyin yıkama durumlarında davranış değiştirmek ve reklamcılıkta ürün artışını artırmak üzere daha etkili olarak kullanılmaktadır.

BİTİŞİKLİK KURAMLARI

WATSON'IN ÖĞRENMEY'E İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Watson bilincin yapısını inceleyen yapısalcı kurama karşı çıkmıştır.Bilimsel olabilmek için psikolojinin güvenilir bir şekilde ölçülebilen, gözlenebilen bir birim üstünde çalışması gerektiğini savunmuştur.Watson’a göre psikologlar, temel olarak davranışla ve davranışın yaşantı yoluyla nasıl değiştirileceği ile ilgilenmelidirler.

Watson, Pavlovun koşullu refleksle ilgili görüşlerini kendine uygun bir model olarak almıştır. Klasik koşullamayı, insanın refleksif olmayan karmaşık davranışlarının öğretilmesinde de kullanabilecek temel bir yapı olarak görmüştür. Watson, eğer bir köpek koşullanabiliyorsa bir bebeğin de koşullanabileceğini ileri sürmüş ve bu öneriyi, arkadaşı Rayner ile Albert isimli onbir aylık bir bebeğe koşullama yoluyla korku tepkisi kazandırarak test etmişlerdir. Bu deneyde Albert beyaz fare (nötr uyarıcı)  ile ilgilenirken başının arkasında çekiç ve örs ile çok yüksek bir ses (koşulsuz uyarıcı) meydana getirilmiştir. Albert korkmuş ve ağlamaya (koşulsuz tepki) başlamıştır. Birkaç gün, Albert fareyi gördüğünde yüksek sesle korkutulmuştur. Bir başka deyişle koşullu uyarıcı olan fareyle korkuyu yaratan koşulsuz uyarıcı olan yüksek ses birlikte verilerek, bebeğin fare ile yüksek ses arasında ilişki kurması sağlanmış; çocuğun yüksek sese doyduğu korku, fareye de geçmiştir. Sonuç olarak, çocuk, yüksek ses olmadan da fareyi (koşulu uyarıcı) gördüğünde korkmaya (koşullu tepki) başlamıştır. Daha sonra Albert, uyarıcı genellemesi nedeniyle beyaz fareye benzeyen her şeyden korkar hale gelmiştir. Örneğin, annesinin giysisindeki kürk yakadan, dedesinin sakalından, beyaz tavşandan vb. korkmuştur. Ona  göre eğer korku öğrenilmişse bunun yok edilmesi ya da öğrenilmemesini sağlamak da mümkün olmalıdır.

Watson, yürüme, konuşma koşma gibi karmaşık becerilerimizin hep uyarıcı davranım arasında bağ kurma yoluyla öğrenilmiş davranışlar olduğunu ve bütün davranışların klasik koşullama yoluyla öğretilebileceğini savunmuştur. Hatta düşünmenin bile bu süreç yoluyla analiz edilebileceğini ileri sürmüştür. Watson, 'bana bir düzine sağlıklı çocuk verin, gelişigüzel seçtiğim her bir çocuğu kendi seçtiğim herhangi bir alanda -doktor, sanatçı, hakim- uzman yapacağıma garanti ederim. Hatta dilenci ve hırsız bile yaparım, yetenekleri ve becerileri ne olursa olsun."

En Son ve En Sık İlkesi

Watson, öğrenmede pekiştirme ya da ödüllendirmeden söz etmemiştir. Watson'a göre bir uyarıcıya verilecek tepki, o uyarıcıya karşı en son yapılmış ve en sık tekrarlanmış tepkidir. Bu ilkeye "en son ve en sık tepki ilkesi" adı verilmektedir. Örneğin, okulda matematik problemi çözmekten zevk almayan bir öğrenci, karşılaştığı benzer bir başka matematik problemini de çözmekten hoşlanmamaktadır.

WATSON’IN ÖĞRENMEYE İLŞKİN GÖRÜŞLERİNİN EĞİTİM AÇISINDAN DOĞURGULARI

Watson, Pavlov'un kuramını ABD'de tanıtmakla birlikte, kendisi tüm ilkelerini kabul etmemiştir. Örneğin; koşullamanın pekiştirmeye bağlı olmadığına inanmaktadır. Watson' a göre öğrenme koşullu ve koşulsuz uyarıcıların birbirlerine çok yakın zamanlarda verildiğinde meydana gelmektedir. Koşullama, pekiştirici uyarıcı olan koşulsuz uyarıcı önce, koşullu uyarıcı sonra verildiği zaman meydana gelmemekte, ancak, koşullu uyarıcı önce, koşulsuz uyarıcı hemen sonra verildiğinde oluşmaktadır. Ayrıca bu uyarıcılar ne kadar sık birlikte verilirse, aralarındaki ilişki de o kadar güçlenmektedir. Sonuç olarak Watson öğrenmede, sadece bitişiklik ve sıklık ilkelerini kabul etmekte, pekiştirmenin gereğine inanmamaktadır.Watson’ın eğitime getirdiği katkı ise eğitimin nesnel bir bilim dalı olarak gelişmesinde uyarıcı olmuştur.

GUTHRIE'NIN ÖGRENMEYE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Koşullamada bitişikliğin önemli olduğunu vurgulayan Guthrie'nin sistemi bazı bakımlardan doğal olarak Pavlov ve Thorndike'in sistemlerini izlemekle birlikte bazı  bakımlardan farklılık göstermektedir. Guthrie, öğrenmenin tek bir ilke ile açıklanabileceğini savunmaktadır. Ona göre, bu tek yasa bitişikliktir.

Öğrenmenin Tek Yasası

Guthrie öğrenmenin tek yasasının bitişiklik olduğunu ifade etmiştir Guthrie'ye göre, bir uyarıcıya karşı yapılan tepkinin daha sonra aynı uyarıcıyla karşılaşıldığında da gösterilme eğilimi vardır. Bir başka değişle Guthrie'nin bitişikliği uyarıcı-tepki bitişikliğidir Bir kişi belli koşullar altında yaptığı bir davranışı, bir başka zaman aynı koşullarla karşılaştığında da  gösterme eğilimindedir. Guthrie, bitişiklik yasasının doğru olduğunu açıklamakla birlikte, davranışı yordamada her zaman  olasılıklı konuşmak gerektiğini vurgulamıştır. Çünkü daima, organizmayı, etkileyen birçok uyarıcılar, ya da uyarıcı örüntüleri olacaktır. Bu durumda, belli bir uyarıcı ya da uyarıcı örüntüsünün sonuç olan davranışı oluşturduğunu kesin bir şekilde söylemek de mümkün değildir. Davranışı kesin olarak meydana getiren uyarıcı örüntüsünü tam olarak kestiremeyeceğimiz için, hangi uyarıcının hangi tepkiyi meydana getirdiği konusunda olasılıklar çerçevesinde açıklama yapılabileceğini belirtmiştir

Öğrenmede Tek Deneme

Guthier, bir öğrenme ilkesi olarak sıklık yasasını tamamen reddetmektedir. Guthrie'ye göre öğrenme, uyarıcı örüntüsü ile tepki arasındaki bir eşleşmeden sonra tamamlanır; yapılan tekrarlar bağın gücünü artırmaz.

Sonunculuk İlkesi

 Sonunculuk ilkesi, belli bir uyarıcı örüntüsüne karşı yapılan sonuncu tepkinin, aynı uyarıcı örüntüsü ile karşılaşıldığında tekrar gösterilmesi eğilimidir

Hareket Üreten Uyarıcı

Guthrie, yaşamı boyunca öğrenmede bitişiklik yasasına inancını kanıtlamaya çalıştıysa da, öğrenilen bağın sadece çevresel uyarıcılarla, görülen tepkiler arasında olduğunu düşünmenin yanıltıcı olabileceğini söylemiştir. Örneğin, bazen herhangi bir uyarıcıya karşı yapılacak tepki uzunca bir aradan sonra meydana gelmektedir. Telefonun çalmasıyla telefona cevap verme arasında büyükçe bir zaman dilimi ve bu dilimde de yapılan birçok hareket vardır. Bu durumda uyarıcı ve tepkiyi bitişik olarak algılamak zordur. Guthrie bu problemi "hareket üreten uyarıcı" önermesiyle çözmüştür. Bu önermeye göre bu uyarıcılar vücudun hareketleriyle oluşmaktadır. Örneğin; bir ses duyup başımızı çevirdiğinizde kaslar, lifler, eklemler uyarıcı üretirler. Bu uyarıcıların, hareketi başlatan dışsal uyarıcılarla hiçbir ilgisi yoktur Guthrie tüm öğrenmeleri uyarıcı-tepki bitişikliğiyle açıklandığına göre, hangi tepkileri kazandıracağımızı belirlememiz gerekir ki bu tepkileri doğuracak uyarıcıları düzenleyebilelim.

GUTHRIE'NIN EĞİTİM AÇISINDAN DOĞURGULARI

Guthrie’nin öğrenme kuramında organizmanın güdülenme durumu önemli bir yer tutmaz. Dürtü, yeme içme gb. belirli bir tamamlanmış tepkiyi oluşturan uyarıcı-tepki sıralaması için önemlidir.Guthrie’ye göre pekiştirme, uyarıcı ve tepki arasındaki bağın gücünü artırmaz. Ancak pekiştirme uyarıcı koşullarını değiştirerek öğrenmeyi ya da öğrenilen bağın yok olmasını engeller.

 Guthrie’ye göre, cezanın cezalandırılan davranışa alternatif bir davranış meydana getirmesi, cezalandırılan davranışı doğuran uyarıcının bulunduğu bir durumda verilmesi gerekir. Böylece, eski uyarıcı ve istenmeyen tepki bitişikliği yerine yeni uyarıcı ve istenen tepki bitişikliği sağlanabilir. Cezanın acı verici olması değil, organizmaya yeni davranışı yaptırması önemlidir.

Guthrie, yeni çağrışımlar yaratarak kötü alışkanlıkların yok edilmesi için üç tür teknik önermiştir. Bunlar; eşik yöntemi, bıktırma yöntemi ve zıt tepki yöntemidir.

Guthrie’ye göre öğrenme bir tek denemede oluşmaktadır. Ancak bir davranışı meydana getiren birçok uyarıcı-tepki bağının oluşması için birçok denemeye ihtiyaç vardır.

 Öğrenci yaptığını öğrenir. O halde öğretme-öğrenme ortamında, yaparak yaşayarak öğrenme önem taşımaktadır. Okul, mümkün oldukça gerçek yaşamın bir temsilcisi olmalıdır.

BAĞLAŞIMCILIK

Thorndike, ilk yazılarında, öğrenmenin temelinin, duyusal uyarıcılar(sense impressions) ile harekete geçiriciler arasında kurulan bir bağ olduğunu kabul etmektedir, Alışkanlıkların meydana gelmesini ya da yok olmasını bu duyusal uyarıcılar ile tepkiler arasındaki bağların güçlenmesine ya da zayıflamasına bağladığından Thorndike'in kuramı "bağ" psikolojisi ya da "bağlaşımcılık" olarak adlandırılmaktadır. Thorndike, gerçek anlamda ilk uyarıcı-tepki psikoloğudur.

THORNDIKE'IN ÖGRENMEYE ilişKiN TEMEL GÖRÜŞLERi

Bağlaşımcılık, seçme ve bağlama(deneme-yanılma), öğrenmenin küçük adımlarla oluşması ilkeleri üzerinde durulmuştur.       

1. Bağlaşımcılık

Thorndike çağrışımı, duyusal uyarıcılar ile harekete geçiriciler arasında kurulan bir bağla açıklamaktadır. Thorndike'in bu görüşü, duyusal olayları davranışla ilişkilendirmede ilk formal çabanın işaretidir. Bağlaşımcılığın ilk temsilcileri fikirlerin birlikte nasıl ilişkilendiği üstünde durmuşlardır. Ancak, Thorndike'in yaklaşımı çok farklıdır ve ilk modern öğrenme kuramı olarak düşünülebilir. Thorndike'in ilgisi, sadece uyarıcı koşullar ve davranış eğilimleri değil, aynı zamanda uyarıcı ve tepkiyi birlikte tutan şeyin ne olduğunu açıklamaktadır. Thorndike uyarıcı ve tepkinin sinirsel bir bağla bağlandığına inanmaktadır. Bağlaşım, uyarıcı ve tepki arasında sinirsel bağın kurulmasına işaret etmektedir..

2. Seçme ve Bağlama

Thorndike'a göre öğrenmenin en temel formu deneme-yanılama öğrenmesidir. Thorndike bunu daha sonra seçme ve bağlama yoluyla öğrenme olarak adlandırmıştır. Öğrenici olan organizma (insan ya da hayvan), kafesten kaçma, bir yiyeceğe ulaşma, para kazanma  gibi çeşitli amaçlara ulaşmak zorunda olduğu problemli bir durumla karşılaştırılır. Bu durumda, organizma amacına ulaşmak için pek çok davranış yapar.Bunlardan bazıları amacına ulaşmasına yardım eder bazıları ise onu amacına götürmez. Öğrenci daha sonra aynı uyarıcı koşullarla kendisini amaca ulaştıran tepkileri seçer, amacına götürmeyen, başarısız olan tepkileri eler.

3. Öğrenme Küçük Adımlarla Oluşur

Thorndike, problemi çözme süresi, ardışık denemeleri sonucunda yavaş yavaş kısaldığından öğrenmenin birdenbire içgörüsel bir şekilde değil yavaş yavaş oluştuğuna karar vermiştir. Thorndik’e göre öğrenme, büyük atlamalardan çok, küçük sistemli adımlarla meydana gelir.

Ayrıca, Thorndike' a göre öğrenme, doğrudandır ve düşünme ya da usa vurma yoluyla yönlendirilemez. Kendi içinde bulunduğu durumu tamamıyla gözden geçirmemektedir. İlişkileri algılayıp, karşılaştırmalar ve yorumlar yaparak sonuca oluşmaya çalışmaz. Çok daha az düşünerek ne yapacağına karar verir.Thorndike, öğrenmede usa vurmayı reddetmektedir. Ona göre, öğrenmede doğrudan seçme ve bağlaşım vardır.

THORNDIKE' IN ÖĞRENME KURAMININ TEMEL KANUNLARI

Thorndike'ın, öğrenme ile ilgili üç temel kanunu vardır. Bunlar: 1.Hazırbulunuşluk 2.Tekrar 3.Etki kanunlarıdır. Bu kanunların içinde psikolojiye en çok katkıda bulunanı ise etki kanunudur.

1. Hazırbulunuşluk Kanunu

Thorndike, hazırbulunuşluk kanununu üç bölüm halinde açıklamıştır.

a . Bir kişi, etkinlik göstermeye hazır ise, etkinliği yapması da mutluluk verir.

b. Bir kişi, etkinliği göstermeye hazır fakat, etkinliği yapmasına izin verilmese, bu durum bireyde   kızgınlık yaratır.

c. Bir kişi, etkinliği yapmaya hazır değil ve etkinliği yapmaya zorlanırsa kızgınlık duyar

2. Tekrar Kanunu

Thorndike tekrar ve etki yasalarını 1930’dan önce farklı bir şekilde açıklarken 1930'dan sonra geliştirerek değiştirmiştir. 1930’dan önce tekrar kanunu iki bölümden oluşmaktadır. Bunlar:

a.       Uyarıcı ve tepki arasındaki bağ kullanıldıkça güçlenir. Tekrar yasasının bu bölümü kullanma yasası olarak adı verilir.       

b.       Tekrar devam etmediğinde, ya da sinirsel bağ kullanılmadığında uyarıcı durumlar ve tepkiler  arasında bağlaşımlar zayıflar tekrar yasasının bu bölümüne de kullanılmama yasası adı verilir      

3. Etki Kanunu

Etki yasası Thorndike'in kuramını, bağın gücünü sadece "uyarıcı ve tepkinin meydana gelme sıklığı" ya da "bitişikliği"nin belirlediğini savunan geleneksel çağrışım kuramlarından farklı yapmıştır, Thorndike, hem sıklık hem de bitişiklik yaslarını kabul etmekle birlikte, daha ileri giderek, uyarıcı ve tepki arasındaki bağın güçlenmesinde tepkinin doğurduğu sonuçların önemli olduğunu söylemiştir. Thorndike 1930'dan sonra, daha önce önerdiği etki kanunu'nun yarı yarıya doğru olduğunu belirlemiştir. Bu durumda, uyarıcıya karşı yapılan tepki, haz verici bir durum yaratırsa, uyarıcı ve tepki arasındaki bağın gücü artmaktadır. Ancak, tepki tatmin edici bir sonuç yaratmazsa, yani cezalandırılırsa bağın gücüne hiçbir etkisi olmamaktadır

THORNDIKE’IN EĞİTİME İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Thorndike eğitimdeki uygulamalrın bilimsel bir nitelik taşıması gerektiğine inanmaktadır. Gerek düzanlatım gerekse göstererek yapma yöntemlerinin, öğrencilerin öğrenmesini sağlamada çok sınırlı etkisinin olduğunu ifade etmiş

Öğretmenin söylemiyle ya da göstermesiyle öğrencinin öğrenemeyeceğini vurgulamıştır. İyi öğretim ancak ne öğretmek istediğini bilmekle başlar. Bunun için öncelikle hedef-davranışlar belirlenmelidir. Hedef davranışları belirlerken, öğrencinin özellikleri, hazırbulunuşluk düzeyi dikkate alınmalıdır. Thorndike için güdüleme, sadece öğrenciye haz verecek durumu belirleme açısından önemlidir. Öğrenme birdenbire değil, küçük birimler halinde oluşmaktadır. Bu durumda öğrenme adım adım ve kolaydan zora doğru sağlanmalıdır. Doğru davranışlar hemen pekiştirilmeli, yanlış davranışlar da tekrar edilmeden hemen düzeltilmelidir. Öğretme-öğrenme ortamında öğretmenin değil, öğrencinin etkin olması gerekmektedir