OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE YARATICI DÜŞÜNCEYİ DESTEKLEMEK İÇİN ÖNERİLER

Sevgili anne-babalar, bu yazımda sizlere evde çocuklarınızla hangi oyunları oynayarak yaratıcılıklarını ve problem çözme becerilerini geliştirebileceğinizi paylaşmak istiyorum. Yaratıcılık; yeni, özgün ve beceriye dayalı bir ürün olarak ortaya çıkmış veya henüz ürüne dönüşmemiş, kendine özgü bir problem çözme sürecini içeren, kişinin zekâ unsurlarını da özgün ve üretime dönük kullandığı bilişsel bir yetenektir. Yaratıcılık her bireyde doğuştan var olan bir yetenektir ve aynı vücuttaki kaslar gibi esnetip çalıştırılması gerekir. Bu da ancak eğlence yoluyla “oyun”la mümkündür. Çocuğun en büyük işi ve eğlencesi olan oyun, onun tüm gelişim alanlarına katkıda bulunan tüm beceri ve deneyimlerinin bütünleştirildiği, olgunlaştığı yaşama uyum sağlayıcı davranışların geliştiği ciddi bir uğraştır. Çocuk oyun ile düşünür, deneyim kazanır. Oyun; doğal ve aktif öğrenme ortamı sağlar. Oyun ve eğitim bir bütün olarak düşünülmelidir. İşte çocuğunuzun eğitiminde doğal ortamda yapabileceğiniz etkinlik örnekleri;

Bol bol resimli öykü kitapları okumak ve okumaya zaman zaman ara vererek çocuğa çeşitli sorular sormak (kitabın sayfasını kapatıp tavşanın şapkası ne renkti? Sence tavşan kırmızı şapka takmasa şapkası ne renk olurdu? Sen olsan Maymuna ne derdin? Sence bu ailenin oturduğu ev nasıldır? O an okunan kitapla daha önce okunan başka bir kitap arasındaki benzerlikleri konuşma ya da kitap bitince kahramları karşılaştırma –sence Kırmızı Başlıklı Kız ormanda Caillou’yu görse ne derdi?...),

Mandallarla örüntüler oluşturmak (ipe çamaşır asarken çocuğunuzdan size bir kırmızı, bir sarı, bir yeşil mandal vermesini isteyin sonra yeniden aynı sırayı tekrarların sonra bu sırayı oluşturmayı ona bırakın),

Kurabiye yapımı,

Başka ne kullanabilirdin, başka ne olabilirdi, büyüğü olsa nasıl olabilirdi, küçüğü olsa sence nasıl olabilirdi sorularını sormak,

Yerine geçebilecekleri düşündürtmek (elbise askısı yok sence yerine ne kullanabilirim, elbise askısına ne eklersek giysilerimiz daha güzel kokar vb.)

Legolarla oynamaya teşvik etmek bir problem verip onun için çözüm üretecek bir ürün yaratmaya yönlendirmek (örneğin; Legolarınla mutfakta benim işlerimi kolaylaştıracak bir robot yapar mısın?)

Yapbozlarla oynamak,

Su, kum, yulaf unu, mısır unu ve oyun hamuru gibi malzemelerin hepsi yeni ve heyecan verici duyumsal deneyimler sağlar. Yine hamura katılmış yiyecek boyası ve mısır ununa katılmış tarçın ilginç etkiler yaratır,

Tencere, kapak veya kaşık gibi basit ev eşyalarını birbirine vurmak çocuğun çeşitli sesleri duymasını sağlar. Ailenizle bir orkestra kurabilirsiniz,

Peçetelerin üzerindeki resimlere/şekillere yenilerini ekleme ya da düz peçetelerin üzerine desenler yapma,

Top sektirirken onar onar ya da ondan geriye doğru sayma (6 yaş için),

İpleri/ yünleri büyükten küçüğe ya da küçükten büyüğe sıralama,

Çoraplarla kukla yapıp konuşturma,

Kağıt tabaklara/ bardaklara resim çizme,

Kutuları kaplayıp hazine sandıkları oluşturup içine en değerli oyuncakları koyma,

Unutmayın! Günümüzde gelişen teknoloji sayesinde bilgiye ulaşma yolu gittikçe kolaylaşmaktadır. Herkesin bilgiye daha kolay ulaştığı noktada YARINA KALABİLENLER, YALNIZCA YARATICI OLANLAR VE YARATICILIKLARINI KULLANABİLENLER OLACAKTIR (Moreno, 1934).

Sevgilerimle.

Gülçin KARADENİZ